Onderstaande vertaling in het Engels komt van de website www.sacred-texts.com. De vertaling naar het Nederlands komt van de website www.fascinerend.nl. Interpretatie is met behulp van verschillende auteurs en docenten als BKS Iyengar, Douwe Tiemersma.
Waarom Pranayama volgens de Hatha Pradipika?
In de eerste zes versen van het tweede hoofdstuk van de Hatha Pradipika wordt uiteengezet waarom men pranayama zou willen beoefenen en waartoe de beoefening van pranayama leidt. We kunnen pranayama beoefenen zodra we volmaakt zijn in de asana-beoefening (de asana is stabiel en comfortabel). De tekst beschrijft (net zoals de Patanjali Yoga Soetras) het verband tussen de ademhaling en de geest. Om de geest te kalmeren moet de ademhaling worden gekalmeerd. Vervolgens spreekt de Hatha Pradipika over de nadis, de energiekanalen, en de noodzaak om die van onzuiverheden te ontdoen en ervoor ze kunnen zorgen dat energie door het middelste kanaal, sushumna nadi, gaat stromen.
अथासने दॄधे योगी वशी हिfत-मिताशनः गुरूपदिष्ह्ट-मार्गेण पराणायामान्समभ्यसेत || १ ||
athāsane dṝdhe yoghī vaśī hita-mitāśanaḥ | ghurūpadiṣhṭa-mārgheṇa prāṇāyāmānsamabhyaset || 1 ||
Posture becoming established, a Yogî, master of himself, eating salutary and moderate food, should practise Prâṇâyâma, as instructed by his guru.
De Yogi die zichzelf volmaakt heeft in Asana’s moet de Pranayama beoefenen overeenkomstig de instructies van de Leraar, met zijn zinnen onder controle terwijl hij een bescheiden en goed voedingspatroon in acht neemt.
छले वाते छलं छित्तं निश्छले निश्छलं भवेत|| योगी सथाणुत्वमाप्नोति ततो वायुं निरोधयेत || २ ||
chale vāte chalaṃ chittaṃ niśchale niśchalaṃ bhavet|| yoghī sthāṇutvamāpnoti tato vāyuṃ nirodhayet || 2 ||
Respiration being disturbed, the mind becomes disturbed. By restraining respiration, the Yogî gets steadiness of mind.
Wanneer de energie zweeft dan zijn de gedachte onstandvastig, wanneer de energie stil is dan is het verstand ook stil. de Yogi verwerft de kracht van stilte.
Daarom moet de energie beheerst worden.
यावद्वायुः सथितो देहे तावज्जीवनमुछ्यते | मरणं तस्य निष्ह्क्रान्तिस्ततो वायुं निरोधयेत || ३ ||
yāvadvāyuḥ sthito dehe tāvajjīvanamuchyate | maraṇaṃ tasya niṣhkrāntistato vāyuṃ nirodhayet || 3 ||
So long as the (breathing) air stays in the body, it is called life. Death consists in the passing out of the (breathing) air. It is, therefore, necessary to restrain the breath.
Men zegt dat leven alleen bestaat zolang er stroming is in het lichaam; het weggaan van die energie-stroming is de dood.Daarom moet men de stroming van de energie onder controle krijgen.
मलाकलासु नाडीष्हु मारुतो नैव मध्यगः | कथं सयादुन्मनीभावः कार्य-सिद्धिः कथं भवेत || ४ ||
malākalāsu nāḍīṣhu māruto naiva madhyaghaḥ | kathaṃ syādunmanībhāvaḥ kārya-siddhiḥ kathaṃ bhavet || 4 ||
The breath does not pass through the middle channel (suṣumnâ), owing to the impurities of the nâdîs. How can then success be attained, and how can there be the unmanî avasthâ.
Wanneer de Energie-kanalen vol onzuiverheden zijn gaat de stroming niet in het midden. Hoe kan dan gedachteloosheid optreden? Hoe kan dan het doel bereikt worden?
शुद्धमेति यदा सर्वं नाडी-छक्रं मलाकुलम | तदैव जायते योगी पराण-संग्रहणे कष्हमः || ५ ||
śuddhameti yadā sarvaṃ nāḍī-chakraṃ malākulam | tadaiva jāyate yoghī prāṇa-saṃghrahaṇe kṣhamaḥ || 5 ||
When the whole system of nâdîs which is full of impurities, is cleaned, then the Yogî becomes able to control the Prâṇa.
Wanneer al die Energie-kanalen, die vol onzuiverheden zijn gezuiverd worden dan alleen wordt de Yogi een expert in de controle van de energie-stromen.
पराणायामं ततः कुर्यान्नित्यं सात्त्विकया धिया | यथा सुष्हुम्णा-नाडीस्था मलाः शुद्धिं परयान्ति छ || ६ ||
prāṇāyāmaṃ tataḥ kuryānnityaṃ sāttvikayā dhiyā | yathā suṣhumṇā-nāḍīsthā malāḥ śuddhiṃ prayānti cha || 6 ||
Therefore, Prâṇâyâma should be performed daily with sâtwika buddhi (intellect free from raja and tama or activity and sloth), in order to drive out the impurities of the suṣumnâ.
Zo moet energiebeheersing beoefend worden dagelijks met verstand waarin het sattvische element overheerst totdat het Susumna Kanaal vrij is van onzuiverheden.
Voorbereiding op pranayama
Satkriyas
Eten
Verschillend typen pranayama
Uiteengezet in verschillende versen en verspreid over het hoofdstuk worden een aantal pranayama beschreven. De tekst beschrijft een oefening die we nadi shodana noemen en daarnaast nog een achttal ademhalingsoefeningen. Deze worden hieronder opgesomd met een beschrijving erbij.
N.B.: wij noemen de ademhalingsoefeningen pranayama, maar in de tekst spreekt men van verschillend type kumbhaka.
Nadi Shodana/Anulom Vilom
Deze pranayama wordt als eerste van de zes beschreven, overigens zonder de naam erbij te geven. De naam nadi shodana en anulom vilom werd later aan de pranayama gegeven.
Beoefening: adem in via links (chandra), houdt de adem binnen zolang het kan, adem langzaam uit via rechts (surya). Adem vervolgens in via rechts (surya), houd de adem binnen, en adem langzaam uit via links (chandra). Dit is één ronde.
Deze pranayama reinigt de nadis van de beoefenaar en na drie maanden zouden alle energie-kanalen gereinigd zijn. De tekst geeft vervolgens aan dat kumbhaka (de gehele oefening?) vier keer per dag gedaan zou moeten worden: ochtends, 's middags, 's avonds en middernacht. Stapje voor stapje tot het aantal 80 is. Men kan hier uit afleiden dat men dus 40 rondes per keer moet doen, zodat met in totaal 320 in een etmaal haalt.
Suryabhedana
Beoefening: adem langzaam in via rechts (chandra, pingala), houd de adem vast tot de energie wordt gevoeld van de haren tot de teennagels, adem dan langzaam uit via links.
Deze pranayama zuivert de hersenen en geneest de ziekten die voortkomen uit teveel aan wind (vata) en ziekten die veroorzaakt worden door wormen (bacteriën enz).
Ujjayi
Beoefening: sluit de mond, adem hoorbaar in door beide neusgaten zodat het gevoeld wordt van de keel tot aan het hart. Houd de adem vast en adem vervolgens uit via links (chandra, ida).
Deze oefening verwijdert wanorde van de keel veroorzaakt door slijm en het stimuleert het vuur in het lichaam. Het maakt een eind aan de ziekte van de energiekanalen en weefselsoortenziekten als ook aan jicht. (Ook?) Wandelend of rechtopstaand moet deze kumbhaka uitgevoerd worden.
Sitkari
Beoefening: adem in via de mond met een sissend geluid en adem uit via het neusgat.
Door herhaalde oefening van sitkari wordt men een tweede god van schoonheid. Hij wordt een object in hoger aanzien in de kringen van Yogini’s; hij is in staat om te scheppen en om te vernietigen; noch honger, noch dorst, loomheid of slaap komen in hem op.
Door deze oefening wordt kracht voor het lichaam verworven, En de heer van de Yogi’s, wordt zeker vrij van aandoeningen van welke aard ook op deze aardse sfeer.
Sitali
Bhastrika
Bhramari
Murcha
Plavini
12. In het eerste stadium is er transpiratie; In het tweede wordt boven door het hele lichaam gevoeld; En in het hoogste stadium gaat Prana naar de voornaamste plaats. (Brahmarandhra) daarom moet men energie beheersen.
13.Wrijf over het lichaam de transpiratie die voortkomt uit vermoeidheid van de oefening. Hierdoor krijgt het lichaam stevigheid en lichtheid.
14.In de vroege stadia van beoefenen wordt aanbevolen het voedsel(rijst) te mengen met melk en geklaarde boter (ghee). Maar wanneer de oefening verder gevorderd is hoeven deze restricties niet meer opgevolgd te worden.
15.Zoals de leeuw, de olifant of de tijger stapje voor stapje getemd worden, zo moet ook Pranayama beoefend worden. Anders zal het de beoefenaar doden.
16.Door een goede beoefening van pranayama is er vrijheid van alle ziekten.Bij een verkeerd pad in Yoga, krijg je alle ziekten over je heen.
17.Bij een verkeerd gebruik van Pranayama volgt de hik, astma, ziekte van de bronchiën, pijn in het hoofd, oren en ogen en verschillende andere ziekten.
18.Men moet stapje voor stapje de energie uit en inlaten stromen-; men moet het ook stapje voor stapje vasthouden. Op deze manier wordt perfectie bereikt.
19.Wanneer de Nadi’s gezuiverd worden zijn er externe tekenen; Soepelheid en schittering van het lichaam worden definitief geproduceerd.
20.Als men in staat is om de ademtocht te bedwingen zoals gewenst is, als het maagvuur actiever wordt, en het nada (innerlijk geluid) gehoord wordt is er volmaakte gezondheid, omdat alle Nadi-s gezuiverd zijn.
21.Zij die slap en koel (nuchter) zijn zouden eerst (voor het beoefenen van Pranayama) de zes stappen moeten uitoefenen: anderen (die deze afwijkingen niet hebben) zouden hen niet moeten beoefenen, de drie humeuren (wind, gal, slijm) zijn in evenwicht in hen.
22.De zes stappen worden Dhauti, Vasti, Neti, Trataka, Nauli, Kapalabhati genoemd.
23.Deze zes stappen die het lichaam zuiveren zouden geheim moeten worden gehouden, omdat zij verschillende wonderbaarlijke resultaten bewerkstelligen, en worden (als zodanig) in hoge achting bewaard door de grote yogin-s.
Commentaires