Introductie
Om pranayama beter te kunnen begrijpen is het nodig om toe te lichten wat yoga is en hoe de beoefening van pranayama daarbinnen past. Binnen de yogatraditie kan je pranayama namelijk niet zomaar reduceren tot ademhalingsoefeningen. Het is veel meer dan dat.
Vandaag de dag heeft yoga verschillende uitingsvormen. Er zijn enorm veel verschillende stromingen en stijlen met elk hun karakteristieke, onderscheidende elementen. Zo legt de ene stroming meer nadruk op meditatie, terwijl de ander het reciteren van mantras en overgave aan het goddelijke benadrukt. Hoewel de uitingsvorm zo verschillend kan zijn hebben ze dezelfde filosofische grondslag.
Wie ben ik?
Yoga is één van de zes filosofische scholen in India. Net als andere filosofische stromingen houdt de yogatraditie zich bezig met de vraag ‘Wie ben ik’? De yoga onderscheidt zich in praktische zin door de beoefeningvormen die ze voorstelt om daar inzicht in te krijgen, namelijk beoefeningsvormen die bekent staan als asanas (comfortabele & stabiele houding), pranayama (ademhalingsoefeningen, het vergroten en controleren van de levensenergie) en meditatie (de yogatraditie onderscheidt verschillende vormen van meditatie). Al deze verschillende beoefeningsvormen bereiden het lijf en geest voor op meditatie en in meditatieve staat komt antwoord op de vraag 'Wie ben ik?'.
De yoga stelt dat we onwetend zijn over wie we zijn. In het Sanskriet wordt de term avidya gebruikt. Zo stelt het geschrift de Yoga Sutras van Patanjali (geschreven rond 200 n.Chr. (NB: datering van dit geschrift is onderwerp van discussie)) dat onwetendheid over wie we zijn de oorzaak is van lijden. Dus het idee dat we (slechts) dit lichaam van vlees en bloed zijn dat een soort onafhankelijk functioneerde entiteit is is vals. En daarmee ook identificatie en personificatie met bezit, macht, carriere en status. Deze onwetendheid brengt op haar beurt begeerte naar genot en afkeur teweeg.
Ashtanga Yoga - Het Achtvoudige Pad
De Yoga Sutras presenteert een weg, een methode, die de beoefenaar inzicht en een uitweg biedt uit het lijden. Een weg naar helderheid en verlichting. De gepresenteerde methode wordt het achtvoudige pad genoemd, ashtanga yoga (ashta = acht, anga = ledemaat).
Het achtvoudige pad bestaat uit de volgende acht stappen: yama (morele leefregels), niyama (morele leefregels), asana (houdingen), pranayama (ademhalingsoefeningen), pratyahara (terugtrekken van de zintuigen), dharana (concentratie), dhyana (meditatie), samadhi (verlichting/perfecte concentratie/staat van perfectie).
In een andere blogpost ga ik dieper in op wat de Yoga Sutras over Pranayama schrijft.
Kommentarer